Tarih 1570'li yıllar. O yıllarda İstanbul'da ve Danimarka'nın Hven adasında iki rasathane kuruldu. İstanbul'da kurulan rasathane Osmanlı'nın ilk ve tek ve son rasathanesi olarak tarihe geçmiştir. Saman alevi gibi parlamış ve sönüp gitmiştir. Tübitak tarafından yayınlanan Bilim ve Teknik dergisinde bu konuyla ilgili tafsilatlı bir makale vardır ilgilenen arkadaşlar oradan okuyabilir.
Aynı tarihlerde Danimarka'da kurulan rasathane de çok uzun ömürlü olmamıştır fakat etkileri ve sonuçları açısından çok farklı bir seyir izlemiştir.
Tophane sırtlarına padişah 3.Murat'ın emriyle kurulan bu rasathane 1580 yılında yine padişah fermanı ile denizden top ateşine tutularak yıkılmıştır. Bu yıkımla ilgili değişik rivayetler vardır fakat en muhtemel sebep Taküyiddinnin hocası Hoca Sadeddin ile devrin şeyhülislamı arasındaki siyasi ve dini rekabettir.
Osmanlı'nın ilk ve tek bilimsel kurumu yaklaşık on yıllık hazin öyküsünü bu şekilde tamamlamış ve Osmanlı'nın bilimle imtihanı başlamadan bitmiştir. Çok parlak bir zeka olan ve optik konsundaki fikirleri çağının çok ilerisinde olan Taküyiddin tarafından başlatılabilecek bir Osmanlı Bilim çağı heder edilmiş ve top ateşiyle asıl yıkılan bilimsel düşüncenin rahmi olmuştur.
Aynı dönemde Danimarka'da kurulan rasathane Avrupa'nın kaderini değiştirmiştir. Brahe koyu bir dindar olarak Copernik'in güneş merkezli modelini benimsemediğinden onun tezini çürütmek için Hven adasındaki bu rasathaneyi Danimarka kralının desteğiyle kurmuştur. Brahe teleskop kullanmadan çok önemli gözlemler yapmıştır ve yaptığı bu gözlemler astronomi açısından onu önemli kılmıştır. Ama Brahe çok daha büyük bir iş yaptı. Yanına aldığı ve asistanlığını yapan birisi vardı ki bu kişi modern astronominin kuramlarını ortaya koymuş ve avrupanın ortaçağ karanlığından ve kilisenin prangasından kurtulmasını sağlamış ve Newton'a kadar uzanan modern bilimin kurucusu olmuştur.Bu kişi Johannes Kepler'dir.
Maalesef Taküyiddin bir Kepler yetiştiremedi ve bunun sonuçları ağır oldu..Kırılma anı..
İşte tarih böyle bir şey.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder